Air Pollution in Delhi
Air Pollution in Delhi
ਨਿਰਮਲ ਰਾਣੀ
Air Pollution in Delhi ਦੂਜੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਾਂਗ ਭਾਰਤ ਨੇ ਵੀ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਤਰੇ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਨਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ (ਐੱਨਸੀਆਰ) ਖੇਤਰ ਲਗਭਗ ਪੂਰੇ ਸਾਲ ਅਤੇ ਚੌਵੀ ਘੰਟੇ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਲਪੇਟ ‘ਚ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਜਹਾਜ਼ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਹੋ, ਅਜਿਹਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਗੈਸ ਚੈਂਬਰ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਏ ਹੋ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਐਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਇਸ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਲਈ ਹਰਿਆਣਾ-ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਵਾਢੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਗਈ ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਫੈਲਿਆ ਧੂੰਆਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਿੱਲੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।
ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਪਰਾਲੀ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ 25-30% ਹੈ। ਪਰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੁਣਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਤਾਜ਼ਾ ਦਾਅਵਾ ਸੀ ਕਿ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਫੈਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਪਰਾਲੀ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਸਿਰਫ਼ 10 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲਿਖਤੀ ਹਲਫ਼ਨਾਮੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਪਰਾਲੀ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਸਿਰਫ਼ 4% ਹੈ।
ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਹਲਫਨਾਮੇ ਮੁਤਾਬਕ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਵੀ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ 75 ਫੀਸਦੀ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਉਦਯੋਗ, ਧੂੜ ਅਤੇ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਵਰਗੇ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਉਣ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਇਹ ਵੀ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੀ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਭਾਵ ਪਰਾਲੀ ਆਦਿ ਨੂੰ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਵਾਰ ਹੀ ਸਾੜਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਤਕਰੀਬਨ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਚੌਵੀ ਘੰਟੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਲਪੇਟ ‘ਚ?
ਦਿੱਲੀ, ਫਰੀਦਾਬਾਦ, ਗੁੜਗਾਓਂ, ਨੋਇਡਾ, ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ, ਸੋਨੀਪਤ ਆਦਿ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨੇੜਲੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਜਾਓ, ਹਰ ਪਾਸੇ ਗੈਸ ਚੈਂਬਰ ਵਰਗੀ ਸਥਿਤੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਆਮ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਅਤੇ ਖਿੜਕੀਆਂ ਖੋਲ੍ਹਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਤਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਹਵਾ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਸਕੇ, ਐਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਘਰਾਂ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਅਤੇ ਖਿੜਕੀਆਂ ਖੋਲ੍ਹਦੇ ਹੀ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ, ਰਸਾਇਣਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਹਵਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਹਿੰਡਨ ਏਅਰਬੇਸ ਤੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਵਾਲੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਛੱਡੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਗੈਸ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਕੋਈ ਚਰਚਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਵੀਆਈਪੀਜ਼ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੇ ਕਾਫ਼ਲੇ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ-ਪਿੱਛੇ ਦੌੜਦੇ ਵਾਹਨਾਂ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਹੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਕੋਈ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਚਾਰਟਰਡ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਸ਼ਾਇਦ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਸਾਫ਼ ਆਕਸੀਜਨ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਹੀਂ, ਤਾਂ ਹੀ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕਦੇ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ। ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਨਿੱਤ ਆ ਰਹੇ ਲੱਖਾਂ ਨਵੇਂ ਵਾਹਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਹੀਂ ਫੈਲਾਉਂਦੇ ਪਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਦਸ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਟਰੈਕਟਰ ਹੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਅਸਲ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ?
ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਤਾਲਾਬੰਦੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਸਾਰੇ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਬੰਦ ਰਹੇ। ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਦਿਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਲੌਕਡਾਊਨ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਅਦਾਲਤ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਸੀ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ ਤਾਲਾ ਲਾਉਣ ਨਾਲ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।
ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਨੋਇਡਾ, ਫਰੀਦਾਬਾਦ, ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ, ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ ਅਤੇ ਸੋਨੀਪਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਨਿਯਮ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਸੈਂਸੈਕਸ 800 ਅੰਕਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Bakery Industry In India ਕਰੰਸੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਤਹਿਤ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ
Get Current Updates on, India News, India News sports, India News Health along with India News Entertainment, and Headlines from India and around the world.
